Bệnh cường giáp ở mèo: Nguyên nhân và cách điều trị

Cường giáp là gì?

Cường giáp là bệnh xảy ra khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp (còn gọi là T3 và T4) do làm việc quá mức. Đây là một bệnh nội tiết xảy ra chủ yếu ở mèo trên 8 tuổi và phổ biến nhất ở mèo khoảng 13 tuổi. Chỉ có 5% mèo dưới 10 tuổi mắc bệnh này. Bệnh nội tiết là tên gọi chung cho các bệnh xảy ra ở các cơ quan sản xuất và tiết ra hormone. Bệnh cường giáp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể, đặc biệt là tim.

Tổng cộng có hai tuyến giáp ở hai bên cổ mèo và có hình con bướm. Vì các tuyến này đóng một vai trò quan trọng đối với tốc độ trao đổi chất của cơ thể, hoạt động quá mức hoặc suy giảm đồng nghĩa với những nguy hiểm đe dọa đến tính mạng có thể xảy ra. Ở bệnh cường giáp, sự gia tăng tỷ lệ trao đổi chất diễn ra cùng với việc sản xuất hormone quá mức. Trong trường hợp này, tuyến giáp thường phình to ra do một khối u lành tính được gọi là ung thư biểu mô tuyến giáp. Các khối u ác tính được tìm thấy trong ít hơn 2% trường hợp.

Mặc dù bệnh cường giáp có thể gặp ở tất cả các giống mèo, nhưng các giống mèo như Xiêm, Ba Tư và Himalaya ít có nguy cơ mắc bệnh này hơn các giống mèo khác. Tuy nhiên, các chuyên gia không biết giống mèo nào có nguy cơ cao hơn.

Triệu chứng cường giáp ở mèo

Do hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể nên có thể xuất hiện nhiều triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng của bệnh cường giáp ở mèo lúc đầu có thể mơ hồ, nhưng có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Cường giáp thường dẫn đến tăng huyết áp và các bệnh tim khác nhau, do tim bơm máu nhanh hơn bình thường. Các triệu chứng chính của cường giáp ở mèo bao gồm:

• Giảm cân mặc dù tăng sự thèm ăn

• Tăng động và bồn chồn

• Hành vi hung hăng hay ủ rũ

• Rụng lông và tiết mồ hôi

• Cơn khát tăng dần

• Đi tiểu thường xuyên

• Không có khả năng chịu nhiệt

• Ho, nhưng hiếm

• Nôn mửa

• Tiêu chảy và tăng đi tiêu

• Đôi khi khó thở

• Nhịp tim nhanh

• Trầm cảm

• Kêu meo meo vào ban đêm

• Tăng huyết áp hoặc rối loạn cơ tim nhiễm độc giáp

Nguyên nhân gây cường giáp ở mèo

Nguyên nhân chính xác của bệnh cường giáp vẫn chưa được biết và các chuyên gia vẫn tiếp tục nghiên cứu. Tuy nhiên, vai trò của iốt trong chế độ ăn của mèo được cho là một yếu tố quan trọng gây ra bệnh ở những con mèo nhạy cảm. Các yếu tố có thể góp phần gây ra chứng cường giáp bao gồm thiếu hoặc thừa một số thành phần trong chế độ ăn, tiếp xúc với hóa chất có thể làm đảo lộn sự cân bằng i-ốt trong thực phẩm và môi trường.

Bệnh cường giáp ở mèo được chẩn đoán như thế nào?

Để chẩn đoán bệnh cường giáp ở mèo, trước tiên bác sĩ thú y sẽ cần thông tin về các triệu chứng hiện tại và kiểm tra tiền sử sức khỏe của mèo. Đầu tiên bác sĩ thú y sẽ kiểm tra xem có tuyến giáp phì đại hay không.

Để phát hiện chính xác cường giáp cần xét nghiệm hormone tuyến giáp tăng trong mẫu máu. Trong các xét nghiệm này, nồng độ trong máu của một trong các hormone tuyến giáp gọi là thyroxine (TT4) được xác định. Ngoài xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và siêu âm tim cũng có thể cần thiết.

Trong đa số các trường hợp mắc bệnh, mèo có nồng độ hormone tuyến giáp cao, trong khi một số có thể có mức hormone bình thường hoặc cao hơn một chút. Do nồng độ hormone tuyến giáp có thể thay đổi theo thời gian nên bác sĩ thú y có thể muốn xét nghiệm nồng độ hormone nhiều lần. Ngoài ra, bác sĩ thú y có thể yêu cầu xét nghiệm T4 tự do (FT4 với ED) hoặc xét nghiệm FT3.

Nếu không thể chẩn đoán rõ ràng bằng các xét nghiệm, kỹ thuật technetium, còn được gọi là xét nghiệm tuyến giáp trong y học hạt nhân, có thể được sử dụng, nhưng điều này thường không cần thiết. Lợi ích chính của kỹ thuật này là rất hữu ích trong việc xác nhận chẩn đoán cũng như xác định vị trí của mô bất thường. Mô tuyến giáp bất thường không thể dễ dàng định vị, được gọi là tuyến giáp lạc chỗ. Vì lý do này, đặc biệt là trong trường hợp cần phẫu thuật, phương pháp này được sử dụng để xác định vị trí của hormone tuyến giáp (khó khăn để nhận ra khi thăm khám). Trong phương pháp này, một lượng nhỏ hóa chất phóng xạ, technetium, được tiêm vào tĩnh mạch của mèo. Phương pháp này được áp dụng khá đơn giản và không gây hại gì cho mèo.

Điều trị cường giáp ở mèo

Có một số lựa chọn điều trị khác nhau cho mèo bị cường giáp, chẳng hạn như điều trị bằng thuốc, liệu pháp i-ốt phóng xạ, chế độ ăn và phẫu thuật. Tất cả các phương pháp điều trị cũng sẽ giúp giảm nồng độ hormone tuyến giáp trong cơ thể mèo và các triệu chứng của bệnh cường giáp. Bác sĩ thú y sẽ thảo luận về phương pháp phù hợp nhất.

Có thể dùng thuốc uống có chứa methimazole để ổn định tình trạng của mèo trước khi đánh giá các lựa chọn điều trị. Tất nhiên, loại thuốc này nên được sử dụng dưới sự kiểm soát của bác sĩ thú y. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Thuốc

Thuốc kháng giáp được sử dụng để giúp giảm sản xuất hormone tuyến giáp ở mèo. Nếu quyết định điều trị bằng thuốc, mèo nên sử dụng loại thuốc này từ 1 - 3 lần/ngày trong suốt quãng đời còn lại. Nếu ngừng thuốc, nồng độ hormone trong máu sẽ tăng lên. Những loại thuốc này cũng được sử dụng để bình thường hóa mức độ hormone tuyến giáp trước khi phẫu thuật và quá trình này có thể mất từ ​​​​2 - 3 tuần.

Ngoài ra còn có các loại thuốc khác có thể được bôi lên da ở dạng gel. Mặc dù lựa chọn dùng thuốc là một phương pháp hợp túi tiền, nhưng nó có thể gây ra các tác dụng phụ như sốt, nôn mửa, suy nhược, sụt cân và ngứa ở mèo của bạn.

Liệu pháp i-ốt phóng xạ

Trong phương pháp này, i-ốt được tiêm trực tiếp vào máu. Sau khi tuyến giáp hấp thụ iốt, bức xạ sẽ phá hủy mô tuyến giáp bất thường mà không làm tổn thương các mô khác trong cơ thể mèo. Tuy nhiên, nó không gây hại cho các tế bào tuyến giáp bình thường. Phần lớn những con mèo được điều trị này sẽ trở lại mức hormone bình thường trong vòng vài tuần.

Sau khi điều trị, những con mèo được giữ lại bệnh viện trong một thời gian ngắn để theo dõi. Sau khi trở về nhà, điều quan trọng là phải cách ly mèo một thời gian do các nguyên tố phóng xạ trong quá trình điều trị. Trong khoảng 95% trường hợp, mèo đã hồi phục sức khỏe sau thời gian điều trị 3 tháng.

Mặc dù phương pháp điều trị này khá hiệu quả, nhưng bạn có nghĩa vụ phải đến bệnh viện và giữ mèo trong bệnh viện cho đến khi mức độ phóng xạ trong cơ thể mèo giảm xuống mức quy định. Trong thời gian này, bệnh viện sẽ không tiếp nhận khách thăm. Mặt khác, việc không cần gây mê trong quá trình điều trị và không có tác dụng phụ đã biết là một trong những ưu điểm của phương pháp điều trị bằng i-ốt phóng xạ.

Phẫu thuật

Bác sĩ thú sẽ sẽ tiến hành phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp. Phương pháp phẫu thuật có tỷ lệ thành công cao và không cần sử dụng thuốc lâu dài của mèo.

Sau một số cuộc phẫu thuật, tổn thương dây thần kinh hoặc dây thanh gần tuyến giáp, bao gồm cả tuyến cận giáp, có thể xảy ra. Tổn thương tuyến cận giáp có thể khiến lượng canxi thấp, có thể dẫn đến co giật. Tình trạng canxi trong máu thấp có thể được điều trị bằng bổ sung canxi hoặc vitamin D. Tổn thương thần kinh có thể gây sụp mí mắt và bất thường đồng tử.

Cả hai tuyến giáp phì đại của mèo đều có thể được cắt bỏ bằng phẫu thuật. Hầu hết mèo sẽ đáp ứng nhu cầu hormone tuyến giáp khi có đủ lượng hormone được sản xuất bởi một số tế bào tuyến giáp trải khắp cơ thể. Tuy nhiên, một số con mèo có thể bị suy giáp và phải sử dụng thuốc.

Bệnh cường giáp có thể tái phát ở mèo đã phẫu thuật. Vì lý do này, bác sĩ thú y cần theo dõi mèo của bạn sau khi phẫu thuật và đo nồng độ hormone trong máu 1 hoặc 2 lần một năm.

Chế độ ăn

Theo kết quả của một số nghiên cứu y học, người ta lập luận rằng nên hạn chế lượng iốt trong chế độ ăn của mèo để điều trị và ngăn ngừa bệnh cường giáp. Phương pháp điều trị này chưa đưa ra sự đảm bảo về hiệu quả và nghiên cứu đang được tiến hành. Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến ​​bác sĩ thú y trước khi thử phương pháp này.

Điều trị ung thư biểu mô tuyến giáp

Mặc dù hiếm gặp nhưng trong một số trường hợp, việc sản xuất hormone quá mức có thể xảy ra do khối u ác tính ở tuyến giáp và được gọi là ung thư biểu mô tuyến giáp. Trong những trường hợp như vậy, quá trình điều trị sẽ khó khăn hơn. Trong những trường hợp này, có thể sử dụng i-ốt phóng xạ liều rất cao và việc điều trị có thể mang lại thành công.

Hormone tuyến giáp là một nhóm hormone quan trọng ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan của cơ thể. Do đó, các bệnh bắt nguồn từ tuyến giáp thường gây ra các vấn đề thứ cấp. Sau khi thực hiện các phân tích cần thiết ở mèo mắc bệnh liên quan đến tuyến giáp, xác định được bệnh thứ phát sẽ có các phương pháp điều trị tương ứng.

Bệnh cường giáp ở mèo có cải thiện không?

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh cường giáp ở mèo có thể được điều trị thành công. Bằng cách này, con mèo của bạn có thể sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn trong suốt quãng đời còn lại. Ngay cả khi con mèo bị cường giáp đã già, nó vẫn có khả năng tiếp tục cuộc sống bình thường nhờ điều trị. Ngược lại, cường giáp gần như có tỷ lệ 100% tử vong nếu không được điều trị.

Làm sao để ngăn ngừa cường giáp ở mèo?

Hiện tại, không có biện pháp phòng ngừa nào được biết đến, vì không có nguyên nhân rõ ràng gây ra bệnh cường giáp. Tuy nhiên, phát hiện sớm làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề thứ cấp và cải thiện tiên lượng. Vì lý do này, điều rất quan trọng là mèo trung niên và già phải được khám sức khỏe toàn diện bằng cách được bác sĩ thú y mỗi 6 tháng một lần. Cần chú ý đặc biệt đến tuyến giáp trong quá trình này, tìm kiếm bằng chứng về sự phì đại và các dấu hiệu mãn tính của cường giáp.

Bệnh cường giáp ở mèo có lây không?

Hiện tại vẫn chưa có kết luận về việc cường giáp có lây không.

Khi nào nên đưa mèo bị cường giáp đến bác sĩ thú y?

Nếu bạn quan sát thấy mèo uống nhiều nước hơn, chán ăn bất thường, yếu đi, đi tiểu thường xuyên, trở nên hung dữ, tiêu chảy, bắt đầu nôn mửa, bạn nên hẹn gặp bác sĩ thú y và đưa mèo đi khám.

Các câu hỏi thường gặp

Mèo bị cường giáp sống được bao lâu?

Một con mèo được chẩn đoán mắc bệnh cường giáp và được điều trị thích hợp có thể sống được 3-5 năm. Nếu được chăm sóc cẩn thận, con mèo vẫn có thể sống phần đời còn lại khỏe mạnh.

Điều gì xảy ra nếu bệnh cường giáp ở mèo không được điều trị?

Nếu không được điều trị, cường giáp có thể dẫn đến sụt cân nghiêm trọng, suy tim và bệnh thận. Kết quả là, có thể dẫn đến tử vong.

Mèo bị cường giáp sẽ như thế nào?

Trong những trường hợp cường giáp không được điều trị, chú mèo của bạn có thể phải đối mặt với những cơn đau dữ dội do các triệu chứng của bệnh.

Giai đoạn cuối ở mèo bị cường giáp như thế nào?

Sụt cân nghiêm trọng, hiếu động thái quá và hành vi giống mèo con là những vấn đề về thể chất và hành vi có thể xảy ra ở mèo trong giai đoạn cuối của bệnh cường giáp.