Làm thế nào để điều trị hội chứng Cushing ở chó?

Bệnh Cushing là gì?

Bệnh Cushing (Hyperadrenocorticism) là một rối loạn của hệ thống nội tiết do tiết quá nhiều hormon glucocorticoid trong máu. Glucocorticoid quan trọng nhất được tiết ra bởi động vật là cortisol. Cortisol là một loại hormone quan trọng trong cơ thể, có vai trò điều chỉnh các chức năng cơ bản, bao gồm trao đổi chất, lượng đường trong máu, huyết áp và phản ứng miễn dịch. Ngoài ra, sự bài tiết của nó tăng lên về mặt sinh lý khi bị căng thẳng.

Mặc dù bệnh Cushing phổ biến nhất ở chó nhưng nó cũng có thể xảy ra ở mèo, ngựa và người. Bệnh thường xảy ra nhất ở chó khoảng 10-11 tuổi. Bệnh dễ xảy ra ở các giống chó như Poodle, Dachshund, Beagle và Boston Terrier.

Có 3 dạng bệnh Cushing ở chó:

• Dạng phụ thuộc tuyến yên: Tuyến yên trong não kích thích quá mức tuyến thượng thận, khiến chúng sản sinh ra quá nhiều cortisol.

• Dạng phụ thuộc tuyến thượng thận: Tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều cortisol

• Cường vỏ thượng thận do điều trị: Xảy ra khi chó được điều trị bằng steroid với liều lượng cao hoặc trong thời gian dài.

Triệu chứng bệnh Cushing ở chó

 Triệu chứng lâm sàng của bệnh Cushing ở chó bao gồm:

• Tăng ham muốn uống nước

• Đi tiểu nhiều

• Tăng khẩu vị

• Mệt mỏi và yếu cơ

• Chướng bụng

• Thở nhanh

• Rụng lông đối xứng, đặc biệt là ở hai bên cơ thể

• Vết thương chậm lành, da mỏng

• Mảng bám cứng trên da (Calcinosis cutis)

• Ở dạng phụ thuộc tuyến yên, các triệu chứng thần kinh xảy ra ở 10-15% chú chó.

Nguyên nhân gây bệnh Cushing

• Khối u tuyến yên: Cường vỏ thượng thận phụ thuộc vào tuyến yên là dạng bệnh phổ biến nhất. Chúng chiếm 85% các trường hợp. Những khối u này thường lành tính nhưng chúng sản sinh ra lượng ACTH quá mức, kích thích tuyến thượng thận sản xuất cortisol và gây phì đại tuyến thượng thận.

• Khối u tuyến thượng thận: 50% khối u tuyến thượng thận là lành tính và 50% là ác tính. Các khối u ác tính có xu hướng phát triển và lây lan nhanh chóng. Những khối u này tiết ra lượng cortisol quá mức và khiến tuyến thượng thận co lại.

• Sử dụng steroid lâu dài: Điều trị lâu dài bằng steroid có thể ảnh hưởng đến tuyến thượng thận và dẫn đến chứng tăng năng vỏ thượng thận do điều trị.

Bệnh Cushing gây ra vấn đề gì ở chó?

Mặc dù các vấn đề được liệt kê dưới đây không phải lúc nào cũng xảy ra ở mọi chú chó nhưng chúng cần được bác sĩ đánh giá và xem xét.

• Huyết áp cao

• Nhiễm trùng da và hệ bài tiết thứ phát

• Sỏi trong bàng quang tiết niệu

• Bệnh tiểu đường

• Tổn thương gan

• Hiếm khi thuyên tắc phổi

Chẩn đoán bệnh Cushing ở chó

Để chẩn đoán, bác sĩ thú y sẽ hỏi về các dấu hiệu và thực hiện kiểm tra thể chất toàn diện. Các triệu chứng của bệnh Cushing có thể tương tự như các bệnh khác, vì vậy thú cưng của bạn sẽ cần được thực hiện các xét nghiệm chi tiết.

Đầu tiên, kết quả sinh hóa máu, công thức máu toàn bộ và phân tích nước tiểu sẽ được thực hiện. Trong xét nghiệm công thức máu toàn phần, có thể nhận thấy một số thay đổi trong tế bào bạch cầu do nồng độ cortisol cao.

Trong phân tích sinh hóa máu, men gan, nồng độ cholesterol và lượng đường trong máu cũng tăng. Kết quả phân tích nước tiểu cho thấy nồng độ nước tiểu thấp hơn bình thường nghĩa là nước tiểu loãng. Những bất thường trong các xét nghiệm này có thể gợi ý đến bệnh Cushing và yêu cầu bác sĩ thú y thực hiện các xét nghiệm bổ sung và chẩn đoán hình ảnh.

• Xét nghiệm kích thích hormon vỏ thượng thận (xét nghiệm kích thích ACTH): Cho kết quả chính xác 80-85% đối với dạng phát triển do tuyến yên và kết quả chính xác 60% đối với dạng phát triển do tuyến thượng thận. Sau khi kiểm tra mức cortisol trong máu bình thường, việc tiêm ACTH được thực hiện. Để đo phản ứng của cơ thể, mẫu máu được lấy lại sau 2 giờ và đo nồng độ cortisol. Đáp ứng cao được coi là phù hợp với bệnh Cushing.

• Xét nghiệm ức chế dexamethasone liều thấp (LDDST): Cho kết quả chính xác 90% đối với dạng phụ thuộc tuyến yên và phụ thuộc tuyến thượng thận. Sau khi xác định mức cortisol bình thường bằng cách lấy máu, dùng dexamethasone liều thấp và đo nồng độ cortisol vào giờ thứ 3 và thứ 8. Không có sự ức chế nồng độ cortisol ở những chú chó bị bệnh.

• Xét nghiệm ức chế dexamethasone liều cao (HDDST): Xét nghiệm này được thực hiện sau khi chẩn đoán bệnh tăng năng vỏ thượng thận được thực hiện để xác định nguyên nhân gây bệnh. Mặc dù không có sự ức chế trong các trường hợp liên quan đến tuyến thượng thận, nhưng mức độ cortisol bị ức chế 75% được quan sát thấy trong các trường hợp liên quan đến tuyến yên.

• Cortisol nước tiểu: Tỷ lệ creatinin (UCCr): Nên lấy mẫu nước tiểu tại nhà để giảm thiểu mức độ căng thẳng. Nồng độ cortisol trong nước tiểu cao ở chó mắc bệnh Cushing. Tuy nhiên, cần phải xét nghiệm chẩn đoán thêm để xác nhận bệnh Cushing, vì các yếu tố như căng thẳng và bệnh mãn tính có thể đưa ra kết quả dương tính giả.

Chẩn đoán bệnh Cushing rất khó vì nó có thể giống với nhiều bệnh khác, vì tình trạng căng thẳng mãn tính gây ra kết quả dương tính giả. Vì lý do này, các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm không bao giờ được sử dụng một mình trong chẩn đoán. Ở những chú chó nghi ngờ, việc chẩn đoán phải được hỗ trợ bởi các phát hiện lâm sàng.

Ngoài các xét nghiệm này, nếu bác sĩ thấy cần thiết, các xét nghiệm hình ảnh nâng cao như siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được thực hiện.

Điều trị bệnh Cushing ở chó

Mục đích điều trị; Mục đích là xác định nguyên nhân gây bệnh, kiểm soát các triệu chứng lâm sàng và ngăn ngừa các tác dụng phụ liên quan đến điều trị. Điều trị cụ thể cho bệnh Cushing tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Việc điều trị nên được cá nhân hóa và xác định dựa trên mức độ nghiêm trọng của các phát hiện lâm sàng và xét nghiệm trong phòng thí nghiệm.

Trong trường hợp cường vỏ thượng thận phụ thuộc tuyến yên, chú chó có thể không đáp ứng hoàn toàn với điều trị. Một phương pháp điều trị hỗ trợ được sử dụng và các bệnh thứ phát cần được xem xét. Nếu các triệu chứng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của thú cưng thì chắc chắn cần phải điều trị.

Trong điều trị y tế, loại thuốc gọi là trilostane (Vetoryl) được kê đơn phổ biến nhất. Trilostane ức chế các enzym liên quan đến sản xuất cortisol ở tuyến thượng thận. Việc ức chế enzyme này sẽ ngăn cản việc sản xuất cortisol. Mitotane (Lysodren) thường được sử dụng trong điều trị dạng phụ thuộc tuyến yên. Ngoài ra, ketoconazole và l-Deprenyl (Anipryl) cũng là những loại thuốc có thể được sử dụng trong quá trình điều trị. Trong quá trình này, thú cưng phải được kiểm tra bằng cách lặp lại các xét nghiệm này đều đặn. Căn cứ vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ quy định thời gian điều trị và liều lượng thuốc.

Mặc dù không có phương pháp điều trị y tế dứt điểm cho tình trạng phụ thuộc tuyến yên, nhưng cường vỏ thượng thận phụ thuộc tuyến thượng thận cũng có thể được điều trị hiệu quả bằng trilostane hoặc mitotane.

Bệnh cường vỏ thượng thận do điều trị được điều trị bằng cách giảm dần lượng steroid dưới sự giám sát của bác sĩ và theo dõi kết quả.

Ngoài điều trị nội khoa, khi cần thiết, chú chó còn có thể được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ tuyến yên và cắt tuyến thượng thận hai bên.

Trong quá trình điều trị bệnh Cushing, bạn và thú cưng sẽ cần phải đến phòng khám thường xuyên để kiểm tra và xét nghiệm. Nếu thú cưng của bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh Cushing, hãy nhớ nói chuyện với bác sĩ thú y về những ưu và nhược điểm của các lựa chọn điều trị khác nhau.

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh Cushing ở chó?

Bệnh Cushing không thể phòng ngừa được nhưng chẩn đoán sớm là rất quan trọng để điều trị hiệu quả. Nếu thú cưng của bạn có các triệu chứng của bệnh Cushing, hãy tham khảo ý kiến ​​​​bác sĩ thú y càng sớm càng tốt.

Các câu hỏi thường gặp

Chó mắc bệnh Cushing sống được bao lâu?

Tuổi thọ ở chú chó khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và đáp ứng với điều trị. Tuy nhiên, tuổi thọ trung bình của những chú chó này sau khi chẩn đoán là 2-4 năm. Cần lưu ý rằng Bệnh Cushing phổ biến hơn ở động vật lớn tuổi và giai đoạn này có thể thay đổi nếu nó xảy ra ở độ tuổi trẻ hơn.

Có nên điều trị bệnh Cushing cho chó không?

Nếu chú chó của bạn có dấu hiệu lâm sàng, nó phải được điều trị. Việc điều trị bệnh Cushing nên được cá nhân hóa. Việc điều trị nên được xác định theo nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng lâm sàng.

Nên chú ý điều gì trong chế độ ăn của chó mắc bệnh Cushing?

Trước hết, tránh cho chó ăn thức ăn thừa và đồ ăn vặt có nhiều chất béo hoặc đường. Chó mắc bệnh Cushing thường có hàm lượng chất béo trung tính và cholesterol cao. Để giảm thiểu tình trạng này, tốt nhất nên cho ăn những thực phẩm có chứa lượng chất xơ thô vừa phải và ít chất béo.