Nguyên nhân hạ đường huyết và cách điều trị ở chó

Hạ đường huyết ở chó là gì?

Hạ đường huyết có nghĩa là nồng glucose lưu thông hoặc lượng đường trong máu trong máu thấp. Glucose là một phân tử đường thu được từ những gì chó ăn và được tế bào của cơ thể sử dụng làm năng lượng. Khi lượng đường trong máu trở nên quá thấp, cơ thể bắt đầu có dấu hiệu không đủ năng lượng để hoạt động. Não đặc biệt cần được cung cấp glucose ổn định để hoạt động.

Mức đường huyết thấp có thể khá nguy hiểm đối với chó và tình trạng này cần được điều trị nhanh chóng. Nếu nghi ngờ bị hạ đường huyết, bạn nên đưa thú cưng đến phòng khám thú y ngay lập tức.

Triệu chứng hạ đường huyết ở chó

Các triệu chứng hạ đường huyết là do không đủ năng lượng đến các cơ quan của cơ thể. Những triệu chứng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc dần dần và cũng có thể tăng giảm tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu bạn thấy bất kỳ triệu chứng nào sau đây, vui lòng liên hệ với bác sĩ thú y ngay lập tức:

• Chán ăn

• Thiếu năng lượng/thờ ơ

• Nôn mửa

• Mất thăng bằng

• Run/co giật

• Ngất xỉu, mất ý thức, hôn mê

Nguyên nhân gây hạ đường huyết ở chó

Có 4 loại vấn đề chính có thể góp phần khiến lượng đường trong máu của chó giảm thấp hơn bình thường. Bệnh có thể thuộc một hoặc nhiều loại sau:

Đói

Mặc dù về mặt lý thuyết, việc nhịn ăn hoặc bỏ đói kéo dài có thể dẫn đến hạ đường huyết nhưng tình trạng này hiếm khi xảy ra ở chó trưởng thành.

Hạ đường huyết khi vận động

Tập thể dục cường độ cao hoặc hoạt động thể chất kéo dài có thể làm tăng đáng kể việc sử dụng glucose và làm cạn kiệt nhanh chóng lượng glycogen dự trữ, đặc biệt là ở những con chó gầy. Tình trạng này được gọi là hạ đường huyết khi tập thể dục và phổ biến hơn ở loại chó năng động, chó săn do hành vi tự nhiên của chúng.

Hạ đường huyết ở chó con và giống nhỏ

Chó con có xu hướng bị hạ đường huyết do một số yếu tố. Lượng thức ăn không đủ hoặc kém chất lượng khiến chó con đối phó kém với các yếu tố căng thẳng như đói, mất nước, nhiễm trùng và hạ thân nhiệt, tất cả đều làm cạn kiệt nhanh chóng lượng đường trong máu trong môi trường do giảm khả năng duy trì và bổ sung glucose. Tương tự như chó con, những chú chó có kích thước nhỏ, đặc biệt là các giống chó đồ chơi (toy dog) và chó mini, có nguy cơ bị hạ đường huyết do chỉ số khối cơ thể thấp.

Tăng insulin máu

Quá liều insulin do điều trị được xác định dễ dàng dựa trên tiền sử sử dụng insulin của chó mắc bệnh tiểu đường  Các nguyên nhân có thể bao gồm chủ sở hữu vô tình tiêm tăng liều insulin. Đôi khi, liều insulin bình thường được sử dụng khi hoạt động thể chất bình thường hoặc tăng sử dụng glucose do bệnh đồng thời hoặc lượng thức ăn ăn vào không đủ có thể khiến chó rơi vào tình trạng hạ đường huyết.

Ngộ độc Xylitol

Xylitol là một loại đường được sử dụng thương mại làm chất làm ngọt nhân tạo và có đặc tính chống vi khuẩn. Nó thường được tìm thấy trong một số sản phẩm như kẹo, kẹo cao su không đường, kem đánh răng và đồ nướng. Xylitol có thể gây hạ đường huyết ở chó thông qua việc giải phóng insulin phụ thuộc vào liều lượng. Sự gia tăng insulin này có thể dẫn đến hạ đường huyết. Hạ đường huyết xảy ra với các triệu chứng ngộ độc 30 đến 60 phút sau khi uống sản phẩm có chứa xylitol.

U tiết insulin

U insulin là khối u tế bào beta chức năng của tuyến tụy gây hạ đường huyết thông qua việc tiết insulin. Những khối u này nằm trong tuyến tụy. Đây là một loại ung thư rất khó phát hiện. Ở một số con chó mắc bệnh u insulin, bệnh có thể không được phát hiện cho đến khi cơn động kinh bắt đầu.

Khi tiền sử, triệu chứng lâm sàng và hậu quả của nồng độ insulin trong bối cảnh hạ đường huyết gợi ý u insulin, bệnh có thể được phát hiện bằng các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT).

Ung thư khác ngoài tuyến tụy

Các bệnh ung thư phổ biến nhất liên quan đến hạ đường huyết là ung thư biểu mô tế bào gan, ung thư gan, ung thư bạch cầu và ung thư cơ trơn. Chẩn đoán ung thư ngoài tuyến tụy thường có thể được thực hiện dựa trên kết quả khám thực thể, dữ liệu bệnh lý lâm sàng và xét nghiệm hình ảnh, nhưng một số khối u có thể bị che khuất và do đó khó xác định trước khi phẫu thuật.

Nhiễm trùng huyết

Nhiễm trùng huyết là tên được đặt cho một tình trạng gây ra bởi phản ứng của cơ thể với nhiễm trùng, trong một số trường hợp có khả năng đe dọa tính mạng. Hạ đường huyết cũng có thể xảy ra trong quá trình nhiễm trùng huyết. Điều này được cho là do lượng calo giảm, rối loạn chức năng gan và tăng lượng tiêu thụ glucose của vi khuẩn.

Bất kỳ bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nào do vi khuẩn đều có thể gây hạ đường huyết do nhiễm trùng huyết. Một số bệnh nhiễm virus, chẳng hạn như virus parvo (tiêu chảy ra máu), thường liên quan đến hạ đường huyết.

Bệnh gan

Vì sự cân bằng glucose (đường trong máu) phần lớn được lưu trữ dưới dạng glycogen trong gan nên sự suy giảm nghiêm trọng chức năng gan có thể dự đoán sẽ dẫn đến hạ đường huyết. 70% khối lượng gan phải bị mất trước khi tình trạng hạ đường huyết xảy ra. Bệnh vàng da thường gặp ở chó mắc bệnh gan.

Suy vỏ thượng thận (Bệnh Addison)

Tất cả những con chó mắc bệnh Addison đều thiếu hormone cortisol, chất này làm giảm quá trình tạo glucose ở gan và tăng độ nhạy cảm với insulin ngoại biên. Tuy nhiên, hạ đường huyết nghiêm trọng đến mức gây ra các triệu chứng thần kinh là trường hợp hiếm gặp ở bệnh suy vỏ thượng thận. Chẩn đoán xác định bệnh suy vỏ thượng thận được thực hiện bằng xét nghiệm kích thích ACTH.

Chẩn đoán hạ đường huyết ở chó

Sau khi bác sĩ thú y kiểm tra thú cưng của bạn và biết được bệnh sử, họ sẽ bắt đầu thực hiện các xét nghiệm. Những xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Xét nghiệm lượng đường trong máu – một xét nghiệm đơn giản đánh giá lượng đường trong máu

• Sinh hóa/công thức máu toàn phần – một xét nghiệm máu chuyên sâu hơn để kiểm tra mức hồng cầu và bạch cầu, nồng độ đường huyết, chất điện giải và chức năng cơ quan.

• Axit mật – để tìm tổn thương gan

• Xét nghiệm nồng độ hormone – Có thể bao gồm nồng độ cortisol khi nghỉ hoặc xét nghiệm kích thích ACTH để tìm bệnh Addison

• Xét nghiệm tỷ lệ insulin/glucose – kiểm tra lượng insulin và glucose lưu thông để tìm kiếm một loại ung thư tiềm ẩn trong tuyến tụy được gọi là insulinoma

• Xét nghiệm hình ảnh – có thể bao gồm chụp X quang hoặc siêu âm bụng để kiểm tra một số loại ung thư, bệnh gan, bệnh tuyến thượng thận hoặc các nguyên nhân có thể khác.

Các yếu tố nguy cơ gây hạ đường huyết ở chó

Hạ đường huyết là một triệu chứng, không phải là bệnh. Nếu con chó của bạn gặp phải tình trạng lượng đường trong máu thấp, điều quan trọng là phải tìm hiểu sâu hơn và tìm ra nguyên nhân gốc rễ để có thể ngăn điều đó xảy ra lần nữa.

• Bệnh gan nặng

• Shunt hệ cửa chủ bẩm sinh ở chó con

• Suy vỏ thượng thận (bệnh Addison)

• Nhiễm khuẩn nặng (nhiễm trùng huyết)

• Suy dinh dưỡng ở chó con giống nhỏ

• Mệt mỏi cực độ (thấy ở chó săn và chó vận động hiệu suất cao)

• Điều trị quá mức bệnh đái tháo đường (sử dụng quá nhiều insulin)

• Một số loại khối u, đặc biệt là insulinoma (u tụy)

• Độc tính của xylitol do ăn một số thực phẩm không đường (kẹo cao su, kẹo, bơ đậu phộng)

Lượng đường trong máu thấp có thể đặc biệt nguy hiểm ở chó con và giống đồ chơi (toy dog). Hạ đường huyết có thể xảy ra ở chó con dưới 3 tháng tuổi. Một số giống cũng có nguy cơ hạ đường huyết cao hơn. Chúng có thể gặp các triệu chứng đáng sợ như mất phương hướng, run rẩy hoặc hôn mê.

Điều trị hạ đường huyết ở chó

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Đối với vật nuôi có triệu chứng tối thiểu, sử dụng glucose lỏng uống có thể là đủ. Đối với các triệu chứng từ trung bình đến nặng, thú cưng của bạn có thể sẽ phải nhập viện để chăm sóc, bao gồm liệu pháp truyền dịch qua đường tĩnh mạch (IV) có chứa đường gọi là dextrose để giúp tăng lượng đường trong máu. Sau khi xác định được nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng hạ đường huyết của thú cưng, chúng có thể cần các phương pháp điều trị bổ sung nhằm vào nguyên nhân đó. Hãy nhớ rằng hạ đường huyết là một trường hợp khẩn cấp và cần được can thiệp ngay lập tức.

Nếu bạn vô tình tiêm quá nhiều insulin cho con chó mắc bệnh tiểu đường của mình và bạn cho rằng nó đã bị hạ đường huyết. Bạn nên cho ngay một ít mật ong vào miệng nó và đến gặp bác sĩ thú y. Nếu có cơ hội, tốt nhất bạn nên gọi cho bác sĩ thú y đang theo dõi con chó của bạn và hỏi ý kiến trước khi thực hiện việc này.

Quản lý và kiểm soát tình trạng hạ đường huyết ở chó

Ở những thú cưng bị hạ đường huyết nhẹ, không biến chứng, quá trình hồi phục thường nhanh chóng và chó có thể sẽ được khuyên nên thường xuyên cho ăn những bữa ăn nhỏ giàu chất béo, protein và carbohydrate. Điều này đặc biệt đúng đối với những giống chó nhỏ và chó con đang hồi phục sau cơn hạ đường huyết. Việc theo dõi những chú chó này để đảm bảo chúng ăn uống là điều quan trọng để phục hồi.

Vật nuôi bị hạ đường huyết từ trung bình đến nặng hoặc phức tạp có thể phải nhập viện. Điều trị nguyên nhân cơ bản của hạ đường huyết thường là cần thiết. Đối với chó mắc bệnh tiểu đường, bác sĩ thú y có thể khuyên bạn không nên tiêm insulin hoặc có thể điều chỉnh liều insulin trong một khoảng thời gian sau khi thú cưng về nhà.

Ngăn ngừa hạ đường huyết ở chó

Ngăn ngừa hạ đường huyết phần lớn phụ thuộc vào nguyên nhân. Việc theo dõi lượng glucose thường xuyên là cần thiết sau khi tiêm insulin cho chó mắc bệnh tiểu đường. Việc này có thể được thực hiện tại nhà hoặc tại phòng khám bác sĩ thú y. Đối với chó con và các giống đồ chơi, điều quan trọng là phải đảm bảo những thú cưng này ăn chế độ ăn chất lượng cao trong các bữa ăn nhỏ, thường xuyên để giữ mức đường huyết của chúng cân bằng. Những chú chó có bệnh lý tiềm ẩn cần được theo dõi thường xuyên tại phòng thú y.

Bác sĩ thú y là người tốt nhất để thảo luận về các chiến lược phòng ngừa hạ đường huyết cho chó của bạn. Nó sẽ giúp bạn đảm bảo tình trạng sức khỏe tiềm ẩn của chó được kiểm tra và quản lý nhiều nhất có thể.

Các câu hỏi thường gặp

Các triệu chứng hạ đường huyết ở chó là gì?

• Suy nhược/thờ ơ

• Nôn mửa

• Co giật

• Ngất xỉu

Hạ đường huyết ở chó kéo dài bao lâu?

Hạ đường huyết sẽ tiếp tục cho đến khi cung cấp đủ glucose cho các cơ quan bị thiếu nguồn năng lượng này. Lượng đường trong máu của thú cưng càng thấp và nồng độ càng thấp thì thời gian hồi phục càng lâu. Thú cưng có các vấn đề tiềm ẩn góp phần làm lượng đường trong máu thấp cũng sẽ mất nhiều thời gian hơn để hồi phục.

Điều gì xảy ra nếu lượng đường trong máu của chó quá thấp?

Khi lượng đường trong máu của chó quá thấp, cơ thể sẽ thiếu năng lượng để thực hiện các chức năng bình thường. Các triệu chứng có thể xảy ra nhanh chóng hoặc dần dần, tùy thuộc vào nguyên nhân và có thể bao gồm suy nhược, nôn mửa, co giật hoặc ngất xỉu. Nếu không được điều trị, tình trạng này thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Bạn nên làm gì nếu con chó của mình bị hạ đường huyết?

Nếu bạn cho rằng chú chó của mình có lượng đường trong máu thấp, mục tiêu là điều chỉnh lượng đường trong máu của thú cưng càng nhanh càng tốt. Nếu con chó của bạn đang bị hạ đường huyết nghiêm trọng bao gồm co giật, bạn có thể bôi xi-rô ngô, nước trái cây hoặc mật ong vào nướu của chó sau khi cơn động kinh dừng lại.

Nếu biết con chó của mình mắc bệnh tiểu đường hoặc dễ bị hạ đường huyết, bạn nên hỏi bác sĩ thú y trước về những gì bạn sẽ làm. Bước tiếp theo là đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức.

Điều gì có thể gây hạ đường huyết ở chó?

Chế độ ăn uống ít glucose hoặc các phân tử sản xuất glucose, hạ đường huyết ở chó giống nhỏ, tăng nhu cầu glucose, sử dụng quá liều insulin ở những chú chó tiểu đường , sử dụng không đầy đủ hoặc không có khả năng dự trữ các phân tử năng lượng trong cơ thể, bất thường hệ thống nội tiết gây mất cân bằng nội tiết tố.

Điều gì xảy ra nếu lượng đường trong máu của chó quá thấp?

Khi nồng độ glucose xuống quá thấp, có thể không có đủ năng lượng để các tế bào của cơ thể hoạt động bình thường. Hạ đường huyết ở chó thường gặp nhất ở chó con, chó giống nhỏ và chó lớn tuổi. Nếu không được điều trị, hạ đường huyết có thể dẫn đến co giật, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời và thích hợp.

Chất độc nào gây hạ đường huyết ở chó?

Xylitol cực kỳ độc hại đối với chó. Ngay cả một lượng nhỏ xylitol cũng có thể gây hạ đường huyết (lượng đường trong máu thấp), co giật, suy gan và thậm chí tử vong ở chó.

Cơn động kinh do hạ đường huyết ở chó diễn ra như thế nào?

Những cơn động kinh này bao gồm mất ý thức và co thắt cơ nghiêm trọng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Các triệu chứng khác của hạ đường huyết bao gồm đổ mồ hôi, mệt mỏi, nhức đầu, lo lắng, buồn nôn, chóng mặt, thay đổi thị lực, đói, run và lú lẫn.