Sản giật ở chó là gì?
Ở người, sản giật đề cập đến một biến chứng thai kỳ liên quan đến tăng huyết áp. Tuy nhiên, sản giật ở chó không liên quan gì đến huyết áp. Thay vào đó, đó là một tình trạng sụt giảm nghiêm trọng nồng độ canxi lưu thông trong máu. Mặc dù cơ chế chính xác của bệnh sản giật vẫn chưa được biết rõ nhưng người ta cho rằng tình trạng này là do sự kết hợp của việc không cung cấp đủ canxi trong chế độ ăn và tình trạng mất canxi ở chó cái trong quá trình mang thai và cho con bú. Mặc dù sản giật có thể xảy ra với tất cả chó mẹ, nhưng bệnh này phổ biến nhất ở chó cái giống nhỏ hoặc chó mẹ có chó con lớn hơn.
Sản giật, còn gọi là hạ canxi máu, là một cấp cứu y tế liên quan đến tình trạng giảm lượng canxi trong máu đe dọa tính mạng xảy ra ở chó mẹ đang cho con bú. Sản giật thường xảy ra nhất khi chó con được 1-4 tuần tuổi và chó mẹ đang tiết nhiều sữa nhất. Nó cũng có thể xảy ra trước khi sinh.
Nguyên nhân gây sản giật ở chó
Các yếu tố khiến sản giật phát triển ở chó có thể do:
-
Chó mẹ mất quá nhiều canxi để giúp quá trình phát triển bộ xương của thai nhi
-
Bổ sung canxi khi mang thai
-
Sản xuất sữa quá nhiều sau khi sinh
-
Không có chế độ ăn cân bằng, chất lượng cao dành cho chó mang thai hay cho con bú
-
Một vấn đề nội tiết tố ở tuyến cận giáp
Sản giật ở chó là do nồng độ canxi trong máu thấp đến mức nguy hiểm. Tình huống dẫn đến sản giật rất phức tạp, nhưng về cơ bản là do chế độ ăn uống thiếu canxi trong thời kỳ mang thai kết hợp với nhu cầu dự trữ canxi của chó cái trong thời kỳ mang thai. Chó con bú sữa mẹ làm tăng nhu cầu canxi của chó mẹ và gây ra các triệu chứng sản giật.
Điều đáng ngạc nhiên là cho chó mang thai bổ sung thêm canxi có thể làm tăng nguy cơ sản giật sau khi sinh, vì điều này có thể ngăn chặn sự kiểm soát sinh học bình thường của canxi trong cơ thể và dẫn đến giảm lượng canxi khi nhu cầu tiết sữa lớn bắt đầu.
Sản giật phổ biến hơn ở chó giống nhỏ hoặc chó có lứa lớn do nhu cầu sữa cao của chó con. Ngoài ra, những con chó mẹ chăm sóc con đặc biệt có nhiều khả năng bị sản giật hơn. Chihuahua, Pomeranian, Toy Poodles, Miniature Pinscher, Shih Tzus và các giống chó nhỏ khác có nguy cơ cao mắc bệnh.
Triệu chứng sản giật ở chó
Các triệu chứng sản giật ở chó ban đầu ở mức độ nhẹ. Chó mẹ có thể bồn chồn hoặc thở hổn hển và bạn có thể nhận thấy chó mẹ khó di chuyển, dẫn đến không thể đi lại. Tình trạng này sớm tiến triển thành co thắt cơ (tetany) ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, có thể nhanh chóng tiến triển thành co giật. Một số con chó bị ảnh hưởng có thể biểu hiện sốt, mất phương hướng, hung dữ và bồn chồn. Sản giật là một trường hợp khẩn cấp. Nếu bạn nghi ngờ bệnh sản giật đang phát triển, hãy ngăn chó con bú và đến gặp bác sĩ thú y ngay lập tức.
Sản giật thường xảy ra nhanh chóng nhưng vì các triệu chứng ban đầu có thể nhẹ nên dễ dàng bỏ qua cho đến khi tình trạng bệnh tiến triển. Nếu bạn nuôi chó đang cho con bú, bạn nên theo dõi bất kỳ dấu hiệu thở bất thường, kích động hoặc bồn chồn nào xuất hiện đột ngột. Nếu không được điều trị, sản giật sẽ phát triển thành các triệu chứng có thể bao gồm cứng cơ (tetany), co thắt hoặc run cơ, co giật, sốt cao, hôn mê và tử vong. Tóm tắt ngắn gọn, các triệu chứng phổ biến của sản giật ở chó như sau:
-
Yếu ớt
-
Đi lại khó khăn và/hoặc đi bộ trong tình trạng say rượu (mất điều hòa)
-
Cứng cơ hoặc tetany (co cơ không tự nguyện)
-
Run rẩy, co giật và/hoặc co thắt cơ (từ nhẹ đến nặng)
-
Bồn chồn (thường được biểu hiện bằng việc đi đi lại lại và/hoặc rên rỉ)
-
Nhầm lẫn và mất phương hướng
-
Ngất xỉu
-
Sốt
-
Co giật
-
Hôn mê
-
Eclampsia ở chó
Chẩn đoán sản giật ở chó
Nếu con chó đang mang thai hoặc cho con bú có bất kỳ dấu hiệu bệnh tật nào, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ thú y càng sớm càng tốt. Thông thường, bác sĩ thú y chẩn đoán bệnh sản giật dựa trên các triệu chứng của chó, tuổi của chó con và kết quả xét nghiệm canxi trong máu. Hầu hết các bác sĩ thú y cũng sẽ thực hiện khám sức khỏe toàn diện cho chó và có thể yêu cầu xét nghiệm máu bổ sung để đánh giá chức năng của các cơ quan và tìm kiếm các dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Khi thực hiện chẩn đoán này, lý tưởng nhất là kiểm tra canxi ion hóa.
Điều trị sản giật ở chó
Nếu bác sĩ thú y chẩn đoán chó của bạn bị sản giật, điều quan trọng là phải bắt đầu điều trị ngay lập tức. Các phương pháp điều trị bao gồm truyền dịch, tiêm canxi và các loại thuốc khác, tùy thuộc vào kết quả khám sức khỏe và xét nghiệm. Canxi tiêm tĩnh mạch nên được tiêm rất cẩn rãi thận và chậm, nếu không nó có thể gây giảm nhịp tim và rối loạn nhịp tim nghiêm trọng. Chú chó sẽ được nhập viện và truyền canxi qua đường tĩnh mạch trong khi được theo dõi chặt chẽ. Nên cung cấp canxi từ từ và cẩn thận để ngăn ngừa các biến chứng như rối loạn nhịp tim (nhịp tim không đều) và nhịp tim chậm.
Các loại thuốc bổ sung có thể được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng như co giật và cứng cơ. Một số con chó sẽ cần dùng thuốc chống động kinh như diazepam để kiểm soát cơn động kinh và cơn co giật.
Khi mức canxi trở lại bình thường, chó sẽ được cho về nhà bằng thuốc bổ sung canxi và vitamin D bằng đường uống. Thông thường tốt nhất là chó con nên ngừng bú trong khoảng 12-24 giờ. Chúng nên được cho uống sữa công thức thay thế sữa dành cho chó con cho đến khi mẹ có thể cho con bú trở lại một cách an toàn. Tuy nhiên, chó con nên được cai sữa mẹ càng sớm càng tốt.
Tiên lượng cho chó bị sản giật
May mắn thay, nếu được điều trị kịp thời, hầu hết các chú chó đều hồi phục nhanh chóng và hoàn toàn. Tuy nhiên, thời gian là điều cốt yếu khi sản giật xảy ra, vì vậy bạn phải luôn đưa chó đến bác sĩ thú y nếu chó có dấu hiệu của tình trạng này khi đang mang thai hoặc đang nuôi con nhỏ. Với chẩn đoán sớm và điều trị sớm, tiên lượng của bệnh này là tốt.
Ngăn ngừa sản giật ở chó
Cách tốt nhất để ngăn ngừa sản giật là tránh bổ sung canxi cho chó mang thai trong thời kỳ mang thai. Thay vào đó, hãy đảm bảo thú cưng của bạn ăn một chế độ ăn cân bằng, chất lượng cao được sản xuất đặc biệt dành cho chó mang thai hoặc cho con bú, đồng thời tuân theo lịch trình khuyến nghị của bác sĩ thú y để kiểm tra sức khỏe trong thời gian mang thai của chó và những tuần tiếp theo. Nếu chó mẹ gặp nguy hiểm, chó con có thể phải tách khỏi mẹ nhiều lần trong ngày để ăn. Có thể thêm sữa thay thế cho chó con và chuyển sang thức ăn cho chó con khi chúng được 3 – 4 tuần tuổi.
Bác sĩ thú y có thể khuyên bạn nên bắt đầu bổ sung canxi vào cuối thai kỳ hoặc sau khi sinh nếu chó của bạn có nguy cơ cao bị sản giật. Chó con có thể cần được bổ sung thức ăn từ khoảng 3 – 4 tuần tuổi để ngăn ngừa lượng canxi của chó mẹ giảm xuống. Các yếu tố rủi ro bao gồm:
Sản giật ở chó là căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, việc biết các khuynh hướng và dấu hiệu sớm có thể cứu sống chú chó của bạn.
Các câu hỏi thường gặp
Nguyên nhân gây sản giật ở chó là gì?
Sốt sữa, còn gọi là sản giật hoặc co cứng hậu sản, xảy ra sau khi sinh khi lượng canxi trong máu thấp. Nó thường xảy ra trong vòng 2-4 tuần sau khi sinh, nhưng cũng có thể xảy ra trong những tuần cuối của thai kỳ.
Chó có thể phục hồi sau sản giật?
Nếu được chẩn đoán và điều trị nhanh chóng, quá trình hồi phục sau sản giật thường nhanh chóng và hoàn toàn. Tuy nhiên, đây là căn bệnh có thể gây tử vong khá cao nếu không được điều trị.
Tôi có thể cho chó ăn gì khi bị sản giật?
Đảm bảo cho thú cưng ăn một chế độ ăn có tỷ lệ canxi và phospho là 1:1 hoặc 1:2 trước và trong khi mang thai sẽ giúp ngăn ngừa sản giật ở những lần sinh sau. Có những loại thức ăn dành cho chó con và chó mẹ đang cho con bú được sản xuất cho mục đích này. Cũng nên tránh bổ sung canxi khi chó đang mang thai trừ khi có chỉ định cụ thể của bác sĩ thú y.
Thức ăn nào có hàm lượng canxi cao cho chó?
Các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai, phô mai tươi là nguồn cung cấp canxi tuyệt vời cho chó và có thể trộn với thức ăn khô cho chó. Các loại rau và đậu như bông cải xanh, rau bina và đậu rất giàu canxi nhưng nhiều con chó sẽ từ chối ăn chúng vì cảm thấy mùi vị không ngon miệng. Đặc biệt nếu chó nhà bạn đang mang thai thì không nên cho chó ăn thức ăn giàu canxi.
Làm cách nào để ngăn chó khỏi bị sản giật?
Tất cả chó mang thai nên được cho ăn một chế độ ăn chất lượng cao, giàu vitamin và khoáng chất thiết yếu, dành cho chó đang mang thai và cho con bú. Thông thường, việc bổ sung canxi hoặc cung cấp các sản phẩm từ sữa cho chó mang thai và cho con bú thường không được khuyến khích. Hấp thụ quá nhiều canxi khi mang thai hoặc cho con bú có thể ức chế sản xuất hormone tuyến cận giáp và làm tăng nguy cơ mắc phải sản giật.
Sản giật ở chó nghiêm trọng đến mức nào?
Sản giật là tình trạng nồng độ canxi trong máu giảm xuống đe dọa tính mạng, ảnh hưởng đến một số chó đang cho con bú, thường là khi chó con được 1 – 4 tuần tuổi. Sản giật, còn gọi là tetany sau sinh, sốt sữa hoặc hạ canxi máu, có thể gây kích động, run cơ, co giật và thậm chí tử vong nếu không được điều trị ngay.