Pemphigus vẩy lá là gì?
Pemphigus foliaceus (vẩy lá) là dạng pemphigus phổ biến nhất ở mèo. Các dạng khác bao gồm pemphigus ban đỏ, pemphigus thường, pemphigus paraneoplastic và pemphigus mụn mủ.
Bệnh này là một tình trạng xảy ra khi hệ thống miễn dịch hoạt động khác với quá trình bình thường của nó. Khi tình trạng này xảy ra, các tế bào và cấu trúc vô hại trong cơ thể sẽ bị tấn công và hư hại. Do đó, pemphigus được gọi là một bệnh tự miễn dịch. Nói cách khác, nó xảy ra do phản ứng của chính cơ thể. Các kháng thể được tạo ra sẽ chống lại các thành phần trong cấu trúc bình thường của da, và kết quả là các tổn thương xuất hiện trên da.
Trong trường hợp pemphigus, hệ thống miễn dịch nhắm vào các liên kết giữa các tế bào da. Điều này gây ra mụn nước, đốm đầy mủ, nứt da và đóng vảy.
Mặc dù pemphigus vẩy lá, mà chúng ta sẽ gọi ngắn gọn là PF, chủ yếu được thấy ở những con mèo trung niên hoặc già, nhưng nó có thể gặp phải ở mọi lứa tuổi. Không có mối liên quan giữa giống mèo và tình trạng. Không có mối tương quan đáng kể nào được tìm thấy giữa giới tính của mèo và khả năng mắc bệnh.
Các triệu chứng của bệnh pemphigus vẩy lá ở mèo
Các khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi pemphigus vẩy lá ở mèo là đầu, tai và lòng bàn chân. Mèo cũng có thể gặp các triệu chứng trên núm vú và móng. Các triệu chứng chủ yếu được quan sát thấy ở những vị trí này. Trong một số trường hợp, các triệu chứng thường tập trung ở một khu vực, nhưng trong trường hợp nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng tới toàn bộ cơ thể. Các triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:
-
Da bong tróc, đóng vảy, mẩn đỏ và ngứa
-
U nang chứa đầy dịch trong da
-
Nứt nẻ trên da
-
Vết nứt trên lòng bàn chân
-
Nổi da gà
-
Da dày lên
-
Rụng lông
-
Các hạch bạch huyết phì đại hoặc sưng lên
-
Bỏng rát
-
Trầm cảm
-
Đi khập khiễng
-
Nhiễm trùng da thứ cấp do da bị nứt hoặc loét
-
Ngứa và đau
-
Thờ ơ và giảm cảm giác thèm ăn cũng có thể xảy ra
-
Hiếm khi, tình trạng thiếu oxy hoặc chán ăn cũng có thể xảy ra.
Nguyên nhân gây bệnh pemphigus vẩy nến ở mèo
Không có nguyên nhân chính xác gây ra bệnh pemphigus vẩy nến và người ta vẫn chưa hiểu rõ tại sao hệ thống miễn dịch không thể phân biệt các tế bào khỏe mạnh bình thường của cơ thể với các tế bào lạ và cố gắng tiêu diệt các mô bình thường. Tuy nhiên, một số yếu tố sau đây có thể là yếu tố khởi phát của căn bệnh này:
-
Đặc điểm di truyền ở một số giống
-
Nhiễm virus
-
Trong một số trường hợp, có thể được coi là tác dụng phụ của thuốc.
-
Tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời
-
Bệnh trên da trong thời gian kéo dài
-
Một số bệnh ngoài da khác
-
Nhiễm trùng thứ cấp có thể khiến pemphigus foliaceus trở nên tồi tệ hơn, do đó tạo ra một vòng luẩn quẩn.
Pemphigus vẩy lá ở mèo được chẩn đoán như thế nào?
Có thể rất khó để chẩn đoán kịp thời các bệnh da liễu, bởi vì thoạt nhìn chúng có vẻ giống với nhiều bệnh khác. Pemphigus vẩy nến có thể do viêm nang lông do vi khuẩn, nấm, bệnh ngoài da do demodex, lupus ban đỏ, viêm da cơ, mụn mủ bạch cầu ái toan, v.v. Tình trạng này cần được phân biệt với nhiều bệnh.
Bác sĩ thú y cần khám sức khỏe toàn diện cho mèo của bạn. Việc xác định các tổn thương và sự vị trí sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán. Trong một số trường hợp, bác sĩ thú y sẽ hỏi bạn xem mèo của bạn có dùng bất kỳ loại thuốc nào trong những tháng mà các tổn thương xuất hiện hay không, vì căn bệnh này là do tác dụng phụ của thuốc gây ra. Câu trả lời cho câu hỏi này rất quan trọng đối với việc chẩn đoán. Ngoài ra, hãy chia sẻ thông tin về sức khỏe gần đây, liệu mèo có tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng ngoài trời hay không và khi nào các triệu chứng bắt đầu với bác sĩ thú y.
Pemphigus foliaceus có thể được nghi ngờ chẩn đoán dựa trên bệnh sử và các dấu hiệu lâm sàng. Xét nghiệm máu toàn phần, xét nghiệm sinh hóa và xét nghiệm nước tiểu không cho kết quả đặc hiệu để chẩn đoán bệnh. Xét nghiệm tế bào học các mẫu lấy từ vị trí tổn thương có thể hỗ trợ chẩn đoán. Tuy nhiên, dữ liệu chẩn đoán quan trọng nhất có thể thu được nhờ sinh thiết vùng da bị ảnh hưởng và xét nghiệm kháng thể miễn dịch huỳnh quang.
Chẩn đoán và điều trị bệnh là rất quan trọng, vì các biến chứng của bệnh có thể rất nghiêm trọng và gây tử vong nếu không được điều trị.
Làm thế nào để điều trị pemphigus foliaceus ở mèo?
Bác sĩ thú y sẽ đánh giá các lựa chọn điều trị phù hợp với mèo của bạn dựa trên kết quả xét nghiệm và sinh thiết, cũng như tiền sử và tính khí của mèo. Mục tiêu điều trị là làm giảm sự tấn công của hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức tới các tế bào da.
Những chú mèo bị ảnh hưởng nghiêm trọng có thể phải nhập viện. Việc thường xuyên thăm khám là rất quan trọng đối với quá trình điều trị bệnh vì việc điều trị bệnh có thể cần thời gian dài.
Điều trị chủ yếu bao gồm sử dụng thuốc. Trong hầu hết các trường hợp, thuốc corticosteroid là nền tảng của liệu pháp điều trị. Sau khi bệnh được kiểm soát, liều lượng thuốc thường được giảm xuống một mức nhất định để giảm thiểu tác dụng phụ. Trong một số trường hợp, azathioprine, chlorambucil và cyclosporine, có tác dụng hiệp đồng với corticosteroid, cũng có thể được kê đơn để kiểm soát bệnh.
Trong quá trình điều trị, bác sĩ thú y sẽ cùng bạn thảo luận về những mong muốn. Bác sĩ sẽ giải thích về quá trình điều trị và bàn luận tình huống có thể xảy ra ảnh hưởng tới việc thay đổi liều lượng thuốc theo thời gian, đặc biệt là các tác dụng phụ dự kiến của corticosteroid hoặc chuyển sang phương pháp điều trị thay thế.
Tình trạng Pemphigus foliaceus ở mèo có cải thiện hơn không?
Pemphigus foliaceus ở mèo là một bệnh có thể kiểm soát được. Hầu hết những con mèo có thể khỏi bệnh này sau một thời gian dài dùng thuốc và tiếp tục cuộc sống hàng ngày của chúng một cách bình thường. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mèo có thể phải sử dụng thuốc trong suốt quãng đời còn lại. Mèo cần được theo dõi thường xuyên. Bệnh tái phát chủ yếu liên quan đến việc giảm dần hoặc ngừng thuốc.
Mèo bị pemphigus foliaceus nên được điều trị như thế nào?
Người ta đã quan sát thấy rằng những con mèo mắc bệnh pemphigus foliaceus cần được điều trị hoặc kiểm soát suốt đời. Điều này là do các tác dụng phụ tiềm ẩn nghiêm trọng của các loại thuốc được sử dụng trong quá trình điều trị bệnh này và có thể cần phải thực hiện các xét nghiệm thường xuyên để theo dõi.
Sau khi điều trị, bác sĩ thú y có thể hẹn theo dõi mèo của bạn 2-3 tuần một lần ở giai đoạn đầu. Xét nghiệm máu định kỳ sẽ được yêu cầu để đánh giá tác dụng của thuốc đối với mèo và để xem liệu có bất kỳ tác dụng phụ nào không. Theo thời gian phục hồi của bệnh, tần suất kiểm soát thường từ 2-3 tháng một lần.
Hạn chế để mèo tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trực tiếp, vì tia nắng mặt trời được biết là làm trầm trọng thêm căn bệnh này.
Pemphigus foliaceus có lây ở mèo không?
Hiện tại chưa có bằng chứng khoa học nào liên quan đến sự lây lan của bệnh pemphigus. Nói cách khác, không có nguy cơ lây truyền từ con mèo bị bệnh sang con mèo khác hoặc con người.
Khi nào nên đưa mèo bị pemphigus foliaceus đến bác sĩ thú y?
Khi quan sát thấy những thay đổi đột ngột trên da mèo như các triệu chứng ở trên, cần hẹn gặp bác sĩ thú y càng sớm càng tốt để chẩn đoán bệnh và xác định phương án điều trị.
Tóm tắt
Pemphigus foliaceus ở mèo có thể mắc phải một cách tự phát hoặc xảy ra do tác dụng phụ của thuốc, các yếu tố môi trường và liên quan đến các bệnh tự miễn đồng thời. Triệu chứng bệnh chủ yếu gặp ở thân, tai và bàn chân. Trong quá trình chẩn đoán, tiền sử bệnh của mèo, đặc biệt là liệu nó có sử dụng bất kỳ loại thuốc nào hay không, được kiểm tra và chẩn đoán được đưa ra dựa trên các xét nghiệm và sinh thiết. Hầu hết, phương pháp điều trị bằng thuốc được sử dụng và quá trình điều trị sẽ hiệu quả trừ một số trường hợp hiếm hoi, nhưng vì tỷ lệ tái phát khá cao nên việc kiểm soát và theo dõi bệnh của bác sĩ thú y là rất quan trọng.
Các câu hỏi thường gặp
Mèo nhóm tuổi nào có nguy cơ mắc bệnh pemphigus foliaceus?
Bệnh ngoài da này thường thấy ở mèo trung và già. Tuy nhiên, nó có thể được nhìn thấy ở mèo ở mọi lứa tuổi.
Nguy cơ mèo mắc pemphigus foliaceus là bao nhiêu?
Bệnh này được coi là một bệnh hiếm gặp vì nó chỉ chiếm 1% trường hợp mắc bệnh ngoài da ở mèo.
Giới tính của mèo có liên quan tới nhiễm pemphigus foliaceus không?
Không quan sát thấy mối tương quan đáng kể nào giữa nguy cơ mắc bệnh pemphigus foliaceus và giới tính của mèo.