Thiếu vitamin B ở mèo - Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân gây thiếu vitamin B ở mèo thường xuất phát từ chế độ ăn uống không cân bằng hoặc thiếu các chất dinh dưỡng. Mặc dù hầu hết các loại thức ăn thương mại cho mèo đều chứa đủ các loại vitamin B cần thiết, nhưng một số loại thức ăn tự nấu hoặc có chất lượng kém có thể không cung cấp đủ loại vitamin này. Ngoài ra, các vấn đề về tiêu hóa hoặc nhiễm ký sinh trùng cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ vitamin B. Trong số các loại vitamin B, vitamin B1 và B12 là hai loại thường bị ảnh hưởng nhiều nhất khi mèo thiếu hụt.

Thiếu Vitamin B1 ở mèo là gì?

Vitamin B1, còn được gọi là thiamine, là một chất dinh dưỡng thiết yếu có sẵn trong gan, tim và thận, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng trong cơ thể mèo. Vitamin B1 hoạt động bằng cách tương tác với các vitamin B khác để hỗ trợ quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng có thể sử dụng được. Khi bị thiếu hụt vitamin B1, chú mèo của bạn có thể nhanh chóng trở nên mệt mỏi. Sự thiếu hụt vitamin B1 hoặc thiamine ở mèo có thể gây tổn thương hệ mạch máu và thần kinh, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ đe dọa tới tính mạng.

Triệu chứng thiếu vitamin B1 ở mèo

Vitamin B1 đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân giải carbohydrate, chuyển hóa và cung cấp năng lượng cho mèo. Vì vậy, khi thiếu hụt vitamin B1, bạn sẽ nhận thấy những triệu chứng đầu tiên liên quan đến quá trình ăn uống và sử dụng năng lượng. Năng lượng từ carbohydrate cũng là nguồn cung cấp quan trọng cho hoạt động não bộ và các quá trình thần kinh khác. Triệu chứng thiếu hụt vitamin B1 hoặc thiamine sẽ trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian.

Dưới đây là những triệu chứng chính cần lưu ý khi mèo thiếu vitamin B1:

• Thờ ơ: Mức độ hoạt động của giảm mạnh do chúng không thể sử dụng năng lượng.

• Chảy nước dãi: Chảy nước dãi, tăng độ ẩm trong miệng có thể là dấu hiệu sớm của các triệu chứng thần kinh hoặc nôn mửa.

• Nôn mửa: Nôn mửa có thể xảy ra do mèo của bạn không thể xử lý và phân hủy thức ăn một cách hiệu quả.

• Chán ăn: Tương tự như nôn mửa, mèo của bạn có thể chán ăn khi không thể tiêu hóa thức ăn.

• Cong cổ: Tức là đầu bị uốn cong hoặc nghiêng về phía ngực, là một triệu chứng thần kinh có thể xuất hiện khi mèo bị thiếu vitamin B1 tiến triển.

• Động kinh: Một triệu chứng thần kinh phổ biến khác phát triển do não thiếu nguồn năng lượng.

Nguyên nhân gây thiếu vitamin B1 ở mèo

Vitamin B1 là một chất dinh dưỡng thiết yếu trong chế độ ăn hàng ngày của mèo và Hiệp hội Thú y Hoa Kỳ (AVMA) đã công bố về liều lượng khuyến nghị hàng ngày. Để minh họa tầm quan trọng của B1 đối với mèo, chúng cần lượng vitamin B1 gấp 3 lần trong chế độ ăn so với chó.

• Thiếu vitamin B1 khi sử dụng thức ăn cho mèo thương mại: Hầu hết các loại thức ăn cho mèo thương mại đều chứa đủ lượng vitamin B1, tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn có những công bố thu hồi các loại thức ăn cho mèo có thương hiệu trong những năm qua do hàm lượng vitamin B1 không chính xác.

• Chế độ ăn của mèo: Nguyên nhân lớn nhất gây thiếu hụt vitamin B1 có thể xảy ra do chế độ ăn của mèo: ăn thịt sống (raw food) hoặc thức ăn mèo tự làm. 

• Thiếu Vitamin B1 do Thiaminase:  Một số loại cá sống có một loại enzyme tự nhiên gọi là thiaminase, có thể phân hủy thiamin/vitamin B1.

Thiếu thiamine cũng có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn. Một số lý do khác bao gồm:

• Tình trạng chán ăn kéo dài

• Các bệnh gây ra tình trạng kém hấp thu các chất dinh dưỡng

• Phẫu thuật cắt toàn bộ hỗng tràng và hồi tràng

• Diuresis (đi tiểu nhiều)

• Chế độ ăn chỉ có protein

• Các loại thịt có chứa chất bảo quản sulfur dioxide

• Vitamin B1 bị phân hủy bởi thiaminase, do một số vi khuẩn và một số loài cá sống (cá tuyết, cá da trơn, cá chép, cá trích, v.v.).

Chẩn đoán tình trạng thiếu vitamin B1 ở mèo

Chẩn đoán tình trạng thiếu vitamin B1 ở mèo có thể rất phức tạp và cần có sự chăm sóc của bác sĩ thú y có chuyên môn. Bác sĩ thú y sẽ cần được cung cấp đầy đủ các triệu chứng và mốc thời gian. Ghi nhớ các hành vi của thú cưng, bao gồm thói quen ăn uống, thời gian xuất hiện các triệu chứng thần kinh như co giật, cũng như thời gian kể từ khi có dấu hiệu đầu tiên, bạn có thể giúp bác sĩ thú y chẩn đoán tình trạng thiếu vitamin B1 ở mèo.

Bác sĩ thú y sẽ sử dụng hình ảnh lâm sàng hoặc các triệu chứng thực thể, cũng thực hiện một số xét nghiệm nhất định. Các xét nghiệm có thể bao gồm công thức máu toàn bộ, xét nghiệm sinh hóa và phân tích nước tiểu để giúp xác định nồng độ vitamin B1 hiện tại. Trong những trường hợp nặng hơn, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh giúp cho thấy các tổn thương ở vùng não.

Điều trị thiếu vitamin B1 ở mèo

Mặc dù tình trạng thiếu vitamin B1 ở mèo là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó có thể dễ dàng điều trị. Ban đầu, bác sĩ thú y sẽ điều trị tình trạng thiếu hụt cơ bản bằng cách tiêm một mũi thiamine trực tiếp dưới da. Thiamine hòa tan trong nước, do đó thiamine dư thừa dễ dàng được bài tiết qua hệ tiết niệu, vì vậy biện pháp đầu tiên này rất an toàn và hiệu quả.

Bước tiếp theo bác sĩ thú y sẽ giải quyết nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu hụt. Điều này có thể đơn giản như một sự thay đổi trong chế độ ăn uống. Bác sĩ thú y cũng có thể kê đơn thuốc bổ sung cho mèo, chẳng hạn như vitamin tổng hợp theo toa, để giải quyết bất kỳ tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng nào.

Tại sao Vitamin B12 quan trọng ở mèo?

Vitamin B12 rất quan trọng đối với hoạt động của hệ miễn dịch, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa của mèo. Nó rất cần thiết để mèo có chức năng nhận thức khỏe mạnh. Ngoài ra, B12 giúp ích cho quá trình tiêu hóa của mèo. Nhưng nếu mèo của bạn bị rối loạn tiêu hóa mãn tính như bệnh viêm ruột (IBD) hoặc viêm tụy, cơ thể chúng có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ hoặc giữ lại chất dinh dưỡng này. Các triệu chứng như thờ ơ, chán ăn, nôn mửa, tiêu chảy và táo bón ở mèo có thể một phần là do thiếu B12.

Vitamin B12 đến từ đâu?

Cơ thể mèo không thể tự sản xuất B12. Chúng nhận được vitamin thông qua chế độ ăn uống và hầu hết các loại thức ăn cho mèo thương mại đều cung cấp đủ B12.

Nguyên nhân gây thiếu vitamin B12 ở mèo

B12 được tìm thấy trong các sản phẩm từ động vật như thịt, gan, cá và trứng, và mèo là động vật ăn thịt. Vì vậy, bạn sẽ nghĩ rằng thức ăn của mèo chứa rất nhiều B12. Tuy nhiên, một số con mèo có thể không hấp thụ đủ B12 từ thức ăn của chúng. Hấp thụ loại vitamin này là một quá trình phức tạp của dạ dày, tuyến tụy, ruột non và gan, vì vậy nếu bất kỳ cơ quan nào trong số này hoạt động không tốt, thì khả năng hấp thụ B12 sẽ giảm đi.

Ngoài ra, vitamin B12 chỉ tồn tại trong cơ thể với một thời gian giới hạn. Ở một con mèo khỏe mạnh, cơ thể giữ B12 trong trung bình 13 ngày, trong khi ở một con mèo mắc bệnh về đường tiêu hóa hoặc các vấn đề sức khỏe khác chỉ có thể tồn tại trong cơ thể khoảng 5 ngày. Điều này khiến nồng độ dự trữ của vitamin này nhanh chóng cạn kiệt ở mèo.

Các tình trạng rối loạn cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, chẳng hạn như bệnh viêm ruột (IBD), có thể dẫn đến thiếu B12 ở mèo. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những con mèo mắc bệnh IBD, ung thư hạch đường ruột và viêm tụy có lượng B12 trong cơ thể thấp hơn nhiều so với những con mèo khỏe mạnh.

Các triệu chứng của sự thiếu hụt B12 là gì?

Tình trạng thiếu B12 ở mèo có thể gây sụt cân, thờ ơ, tiêu chảy hoặc nôn mửa .

Vì rối loạn đường tiêu hóa có thể cản trở sự hấp thụ B12, nên nồng độ vitamin này trong máu đôi khi được sử dụng như một xét nghiệm sức khỏe đường ruột. Nếu mèo của bạn bị sụt cân, thờ ơ, tiêu chảy hoặc nôn mửa, bác sĩ thú y có thể đo nồng độ B12 trong máu. Mức B12 thấp có thể cho thấy sức khỏe đường ruột không khỏe mạnh.

Điều trị thiếu vitamin B12 ở mèo

Nếu con mèo của bạn bị các vấn đề về tiêu hóa, thì việc bổ sung B12 bằng đường uống sẽ không giúp ích được gì. Điều này do các mô tiêu hóa của chúng không thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt, bất kể chúng nhận được bao nhiêu qua chế độ ăn. Tuy nhiên, một số chú mèo có thể được hưởng lợi từ việc tiêm B12 dưới da. Thay vì hấp thụ bởi đường tiêu hóa, một mũi tiêm B12 sẽ đi thẳng vào cơ thể. Hỏi ý kiến bác sĩ thú y để tìm hiểu xem có nên tiêm B12 cho mèo của bạn hay không.

Chỉ riêng bổ sung vitamin B12 sẽ không chữa khỏi IBD hoặc các bệnh khác ở mèo, nhưng nó có thể giúp giảm một số triệu chứng đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của mèo.

Các câu hỏi thường gặp

Các triệu chứng thiếu vitamin B ở mèo là gì?

Một số triệu chứng phổ biến bao gồm chán ăn, lông xỉn màu, tiêu chảy, thờ ơ, uể oải và các vấn đề về thần kinh. Những triệu chứng này không chắc chắn đồng nghĩa với việc thú cưng bị thiếu vitamin B12, nhưng chúng có thể là dấu hiệu cho thấy có điều gì đó không ổn.

Làm thế nào để điều trị thiếu B12 ở mèo?

Cyanocobalamin (vitamin B12 hoặc cobalamin) là một loại vitamin bổ sung được sử dụng để điều trị tình trạng thiếu vitamin B12 do rối loạn chuyển hóa hoặc di truyền. Việc sử dụng sản phẩm để điều trị tình trạng thiếu vitamin ở chó và mèo đôi khi là ‘off-label’ hay ‘không ghi trên nhãn’.

Thiếu B12 có phổ biến ở mèo không?

Khi mèo già đi, khả năng tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng đa lượng và vi lượng sẽ bị suy giảm, bao gồm cobalamin (hoặc vitamin B12). Mối tương quan trực tiếp giữa việc giảm nồng độ cobalamin trong máu được ghi nhận ở những con mèo bị rối loạn tiêu hóa và rất phổ biến ở những con mèo già.

Làm thế nào để tăng nồng độ vitamin B12 ở mèo?

B12, còn được gọi là cobalamin, là một trong những loại vitamin quan trọng nhất đối với sức khỏe của mèo. Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho hệ thống miễn dịch, tiêu hóa và thần kinh của mèo hoạt động tối ưu. Mèo có thể bổ sung B12 từ chế độ ăn uống từ các sản phẩm tự nhiên như thịt, gan, cá và trứng.