Viêm tử cung là gì?
Viêm tử cung (hay Pyometra) là một tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn xảy ra trong tử cung của mèo. Nhiễm trùng xảy ra sau thời kỳ động dục ở mèo cái và thường gặp phải ở mèo cái chưa triệt sản. Vì tử cung hoặc buồng trứng của những con mèo triệt sản đã bị cắt bỏ nên không thể bị viêm. Tuy nhiên, tình trạng viêm vẫn có thể gặp phải ở mèo đã thiến nhưng rất hiếm, được gọi là viêm mủ cổ tử cung.
Ngoài viêm mủ cổ tử cung, có 2 dạng viêm tử cung thường thấy là viêm lộ tuyến và viêm lộ tuyến cổ tử cung. Trong một số trường hợp, các triệu chứng rất dễ phát hiện, nhưng đôi khi lại rất dễ dàng bị bỏ sót. Cả hai loại pyometra đều có thể gây tử vong, vì vậy bạn nên đưa mèo đến bác sĩ thú y ngay khi nhận thấy các triệu chứng.
Các triệu chứng viêm tử cung ở mèo là gì?
Một số con mèo không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào có thể khiến chúng ta cần phải cảnh giác hơn. Vì lý do này, việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh viêm tử cung là rất quan trọng. Ngay khi quan sát thấy bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh cần đưa mèo đến bác sĩ thú y ngay lập tức. Các triệu chứng viêm tử cung ở mèo có thể bao gồm:
Tùy thuộc vào việc con mèo bị viêm tử cung lộ hay kín (mở hay đóng), các triệu chứng nhiễm trùng có thể khác nhau. Tiết dịch âm đạo và liếm lỗ âm đạo là những triệu chứng phổ biến nhất ở viêm lộ cổ tử cung. Dịch tiết âm đạo có thể xuất hiện trên vùng da dưới đuôi, trên lông, nơi mèo ngủ hoặc trên đồ đạc. Cũng có thể thấy các triệu chứng như tiểu ra máu và đi tiểu ngoài khay vệ sinh, khát nước nhiều hơn và đi tiểu thường xuyên. Ngoài ra, các triệu chứng như sốt, thờ ơ, trầm cảm và chán ăn cũng có thể được phát hiện.
Trong các trường hợp viêm tử cung kín (đóng), không có tiết dịch. Nhiễm trùng và chảy mủ trong tử cung khiến bụng sưng to. Điều này khiến con mèo cảm thấy rất mệt mỏi. Những con mèo này cũng thường có dấu hiệu lờ đờ, chán ăn và thậm chí nôn mửa. Ở những trường hợp viêm tử cung kín, khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng hơn, tử cung có thể bị vỡ và gây viêm phúc mạc.
Nguyên nhân gây viêm tử cung ở mèo là gì?
Viêm tử cung ở mèo là vấn đề xảy ra sau khi mèo động dục. Trong khoảng thời gian này, cổ tử cung mở ra để quá trình giao phối diễn ra và để tinh trùng đi vào bên trong. Tuy nhiên, đôi khi, vi khuẩn trong đường âm đạo của mèo lợi dụng sơ hở trong chu kỳ động dục và xâm nhập vào tử cung. Vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng sau một thời gian và tạo thành mủ. Khi niêm mạc tử cung dày lên trong thời kỳ mang thai và không trở lại trạng thái ban đầu, nó sẽ tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển và nhiễm trùng sẽ xảy ra.
Mặc dù mọi sinh vật đến tuổi trưởng thành và có tử cung đều có nguy cơ mắc bệnh, nhưng không phải 100% sẽ bị viêm tử cung. Tuy nhiên, những con mèo lớn với niêm mạc tử cung dày lên sau một số thời kỳ động dục và u nang, v.v. có nguy cơ cao hơn. Các chuyên gia cho rằng những con mèo có niêm mạc tử cung dày hơn bình thường sẽ gặp nhiều nguy cơ hơn. Điều này là do cơ thể sẽ không thể chống lại nhiễm trùng như một tử cung khỏe mạnh, bình thường. Đồng thời, mèo dùng thuốc có thành phần progesterone để điều trị các bệnh khác cũng dễ bị viêm tử cung hơn.
Chẩn đoán viêm tử cung ở mèo như thế nào?
Cũng giống như nhiều bệnh, trước tiên, bác sĩ thú y sẽ quan sát và kiểm tra tiền sử bệnh của mèo để chẩn đoán bệnh viêm tử cung. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra thể chất. Khi khám sức khỏe, dịch tiết âm đạo sẽ được tìm kiếm đầu tiên và các triệu chứng khác có thể sẽ không quan sát thấy. Bác sĩ sẽ nghi ngờ chẩn đoán viêm tử cung nếu lượng dịch tiết âm đạo tăng lên hoặc bụng sưng lên. Tiết dịch âm đạo là triệu chứng quan trọng nhất để chẩn đoán nhanh bệnh viêm mủ cổ tử cung. Tuy nhiên, dịch tiết âm đạo không được quan sát thấy trong mủ tử cung kín vì dịch viêm đã bị giữ trong tử cung do cổ tử cung đóng.
Nếu không có bằng chứng chắc chắn rằng con mèo đã bị triệt sản, các xét nghiệm cần thiết sẽ được thực hiện để xác định xem mèo có bị thiến hay không. Sau đó, các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán, xét nghiệm máu, tế bào học âm đạo và chụp X-quang hoặc siêu âm được sử dụng để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng và tử cung bất thường. Viêm tử cung được chẩn đoán nếu xét nghiệm máu cho thấy số lượng bạch cầu và một số protein tăng cao, nếu vi khuẩn hoặc bạch cầu được tìm thấy trong xét nghiệm tế bào học âm đạo, nếu kỹ thuật xestnghiejem hình ảnh phát hiện ra những bất thường trong tử cung. Những xét nghiệm này là những phương pháp có thể được thực hiện nhanh chóng tại các phòng khám thú y.
Phương pháp xét nghiệm hình ảnh có hiệu quả hơn trong việc phát hiện viêm tử cung kín. Vì dịch tiết ra ngoài khi cổ tử cung mở nên xác suất gặp bất thường ở tử cung và bụng là rất thấp. Mặt khác, xét nghiệm siêu âm là một phương pháp rất hiệu quả để phân biệt tử cung phì đại bất thường trong trường hợp viêm tử cung kín với thai kỳ bình thường.
Làm thế nào để điều trị viêm tử cung ở mèo?
Phẫu thuật
Phương pháp được ưa chuộng nhất để điều trị bệnh viêm mủ cổ tử cung ở mèo là phẫu thuật cắt bỏ tử cung và buồng trứng. Loại bỏ cơ quan sinh sản của mèo thực chất đồng nghĩa với triệt sản mèo của bạn. Tuy nhiên, phẫu thuật điều trị viêm tử cung phức tạp hơn so với phẫu thuật triệt sản thông thường. Ca phẫu thuật trở nên khó khăn hơn vì hầu hết mèo được đưa đến bác sĩ thú y ở giai đoạn viêm nặng. Do đó có thể yêu cầu mèo phải được kiểm soát và điều trị trong một thời gian dài sau khi phẫu thuật.
Trước và sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ truyền dịch tĩnh mạch để ổn định tình trạng của mèo. Ngoài ra, thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau thường được kê đơn ha2i tuần sau khi phẫu thuật để giúp điều trị nhiễm trùng và giảm đau. Thuốc kháng sinh cũng rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Thời gian hồi phục của mèo sau phẫu thuật kéo dài từ 6 tuần đến 4 tháng. Sau thời gian này, con mèo sẽ trở lại cuộc sống hàng ngày của nó. Hạn chế vận động của mèo trong tuần đầu tiên sau phẫu thuật sẽ giúp vết thương nhanh lành hơn.
Thuốc
Vì một số lý do người chủ có thể không muốn mèo của họ được phẫu thuật và mất khả năng sinh sản. Trong trường hợp này, bác sĩ thú y có thể đưa ra phương pháp điều trị thay thế khác. Phương pháp được ưu tiên nhất thay vì phẫu thuật là sử dụng hormone khiến tử cung co lại và cổ tử cung mở ra. Do đó có thể trục xuất mủ ra khỏi tử cung.
Tỷ lệ thành công của phương pháp dùng thuốc trong điều trị viêm cổ tử cung có thể khá khác nhau. Ngoài ra còn có những rủi ro đáng kể và các biến chứng lâu dài tiềm ẩn. Prostaglandin được ưa chuộng rộng rãi trong phương pháp điều trị bằng thuốc và là một nhóm hormon làm giảm mức progesterone trong máu, làm giãn và mở cổ tử cung, đồng thời khiến tử cung co bóp, khiến vi khuẩn và mủ bị tống ra ngoài. Mặc dù nó được sử dụng như một phương pháp thay thế để điều trị bệnh nhưng không phải lúc nào nó cũng thành công. Một số điểm quan trọng cần xem xét khi thực hiện:
-
Các tác dụng phụ như bồn chồn, khó thở, nôn mửa, đại tiện ra máu, đau bụng là phổ biến. Tác dụng phụ bắt đầu xuất hiện khoảng 15 phút sau khi dùng thuốc. Nó thường kéo dài trong vài giờ. Sau nhiều lần điều trị liên tiếp, mức độ nghiêm trọng của các tác dụng phụ giảm đi. Có thể giảm đau bằng các bài tập vận động nhẹ nhàng trong 30 phút sau khi sử dụng.
-
Phải mất khoảng 48 giờ để thuốc mang lại cải thiện lâm sàng. Vì lý do này, phương pháp này sẽ không hoạt động tốt trong các trường hợp cần can thiệp khẩn cấp.
-
Bởi vì prostaglandin làm cho tử cung co lại, tình trạng vỡ tử cung có thể khiến nhiễm trùng lan vào khoang bụng và dẫn đến tình trạng đe dọa tính mạng nghiêm trọng được gọi là viêm phúc mạc. Điều này xảy ra chủ yếu khi cổ tử cung đóng lại.
-
Sau khi thực hiện phương pháp này, có khả năng tái phát bệnh. Vì lý do này, việc thay băng nên được thực hiện thường xuyên để tăng khả năng thành công của phương pháp. Trong quá trình này, việc vệ sinh cá nhân cho mèo cũng cần được quan tâm.
Mèo bị viêm tử cung có hồi phục không?
Miễn là mèo của bạn được điều trị trước khi tử cung bị vỡ hoặc nhiễm trùng lan sang các bộ phận khác nhau trên cơ thể, mèo sẽ có cơ hội hồi phục hoàn toàn sau nhiễm trùng tử cung. Tuy nhiên, sau đó cần đảm bảo theo dõi chặt chẽ sau điều trị để phát hiện kịp thời các triệu chứng trước khi điều trị xuất hiện trở lại.
Những trường hợp được điều trị sớm, hơn 90% số mèo có tiên lượng tốt và khỏi viêm tử cung. Trong trường hợp tử cung bị vỡ, tiên lượng xấu hơn và khoảng 50% mèo không qua khỏi.
Điều rất quan trọng là phải đảm bảo rằng bạn cẩn thận làm theo hướng dẫn của bác sĩ thú y khi điều trị tình trạng viêm và cho mèo uống tất cả các loại thuốc nếu cần. Bạn cần biết rằng việc thiếu dù chỉ một loại kháng sinh cũng có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của mèo nghiêm trọng.
Nếu con mèo của bạn đã được điều trị bằng phẫu thuật, vết thương của chúng cần được giữ thật sạch sẽ. Nếu không, vi khuẩn có thể xâm nhập qua vết mổ và khiến bệnh tái phát. Sau một thời gian, phải mang mèo đến bác sĩ thú y để kiểm tra và cắt chỉ. Ngay cả khi con mèo của bạn không phẫu thuật, cũng cần xem liệu tình trạng viêm nhiễm ở vùng tử cung có lành hẳn hay không.
Viêm tử cung ở mèo có lây không?
Là một bệnh nhiễm trùng thứ cấp do thay đổi nội tiết tố, có thể nói bệnh viêm tử cung ở mèo không lây nhiễm.
Làm thế nào để ngăn ngừa viêm tử cung ở mèo?
Giải pháp tốt nhất và duy nhất cho chứng viêm tử cung ở mèo là triệt sản cho mèo. Thủ thuật này này sẽ khiến tử cung và buồng trứng của mèo bị loại bỏ, do đó ngăn không cho mèo bước vào thời kỳ động dục.
Ở những con mèo chưa triệt sản, cần theo dõi kỹ chu kỳ động dục của mèo. Bạn nên chú ý hơn đến việc vệ sinh sạch sẽ cho mèo trong thời kỳ này. Cần chú ý đến sự sạch sẽ của khay vệ sinh và các khu vực sinh hoạt khác. Vì viêm tử cung ở mèo là một tình trạng rất nguy hiểm nên việc phòng bệnh trước khi điều trị là rất quan trọng.
Khi nào nên đưa mèo bị viêm tử cung đến bác sĩ thú y?
Viêm tử cung ở mèo là một vấn đề sức khỏe có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng rất cao. Mèo có thể mắc bệnh khoảng 1 tháng sau thời kỳ động dục. Vì lý do này, bạn cần quan sát kỹ con mèo của mình trong thời gian này. Nếu bạn cảm thấy có điều gì đó không ổn, đặc biệt là dịch tiết âm đạo và nhận thấy các dấu hiệu bệnh lý, nên đưa mèo đến bác sĩ thú y càng sớm càng tốt.
Các câu hỏi thường gặp
Mèo đực có thể bị viêm tử cung không?
Viêm tử cung hay Pyometra là một loại nhiễm trùng xảy ra ở vùng tử cung của mèo cái chưa triệt sản. Do đó, mèo đực sẽ không bị tình trạng này.
Những con mèo nào có nguy cơ bị nhiễm trùng tử cung?
Niêm mạc tử cung của mèo già dày lên, những con mèo này có nhiều nguy cơ nhiễm vi khuẩn hơn. Ngoài ra, những con mèo đã trải qua vài chu kỳ động dục cũng thuộc nhóm nguy cơ rủi ro, do niêm mạc tử cung trở nên khó mỏng hơn. Mèo dùng thuốc có thành phần progesterone cũng có nhiều nguy cơ bị nhiễm trùng tử cung hơn. Đồng thời, những con mèo động dục và không mang thai trong nhiều năm bắt đầu suy yếu để chống lại căn bệnh này ở thành tử cung và cũng có nguy cơ viêm tử cung tăng lên.
Điều gì xảy ra nếu mèo bị viêm tử cung không được điều trị?
Mèo không được điều trị sẽ không có khả năng phục hồi một cách tự nhiên. Trong trường hợp không được điều trị nhanh chóng, độc tính của vi khuẩn rất có thể gây tử vong.
Khi nào mèo bị viêm tử cung?
Viêm tử cung có thể xảy ra ở những con mèo non và trung niên chưa bị suy giảm sức khỏe sinh sản. Nó có thể xảy ra trong vòng 2 - 8 tuần sau thời kỳ động dục. Tuy nhiên, tình trạng này chủ yếu được thấy ở những con mèo có niêm mạc tử cung dày, đã động dục một vài lần.
Viêm tử cung có gây đau cho mèo không?
Nếu tình trạng viêm vẫn còn, mèo sẽ rất đau đớn.
Viêm tử cung ở mèo phổ biến như thế nào?
Khoảng 25% mèo cái bị viêm tử cung.
Con người có thể bị viêm tử cung Pyometra không?
Pyometra là một tình trạng phổ biến ở gia súc, chó và mèo. Mặc dù có thể mắc phải mọi sinh vật có tử cung, nhưng đó là một tình trạng cực kỳ hiếm gặp ở con người.
Dịch mủ tử cung có màu gì?
Trong trường hợp viêm tử cung rõ ràng, dịch tiết ra từ âm đạo của mèo hoặc chó có thể có màu vàng, xanh lá cây, đỏ hoặc nâu và có thể chất đặc.